Kategoriler
Sanat

Yeniden kreatif olmak için ne yapmak gerek? Noktaları birleştirin!

Türk Dil Kurumu’na göre “kreatif” kelimesi İngilizce’den dilimize geçmiştir ve “yaratıcı” demektir. 1. Yaratma yeteneği olan. 2. Zekâ, düşünce ve hayal gücünden yararlanarak görülmeyen yeni bir şey ortaya koyan, yapan.

Özellikle bu ikinci tanımı çok seviyorum. Biraz daha ileri giderek diyorum ki yaratıcılık dediğimiz şey eski fikirler üzerinde yeni bağlantılar yapmaktır. Önceden var olan iki fikri, önceden var olmayan bir şekilde biraraya getirmek. Yani kreatif olmak, yaratıcı düşünmek, bir fikri ilk kez bulmak anlamına gelmiyor. Fikir noktalarını birleştirip yeni bir anlam ortaya koymak anlamına geliyor.

Neden böyle bir konu seçtim biliyor musunuz? Teknolojinin, yapay zekanın belki de robotların dünyamıza çok daha fazla hakim olacağı yakın gelecekte bizi biz yapan bu yeteneğe her zamankinden daha çok ihtiyaç duyacağımız için. 2020 yılında en çok aranan yeteneklerden biri “kreativite” olacak.

Peki kreatif bir insan olmak için ne yapmak gerek? Bu soruya soruyla cevap vereyim. Kreatif insan deyince aklınızda nasıl bir şey canlanıyor? Benim aklımda şöyle bir şey var: 5 yaşındaki çocuklar. Kreativite doğuştan istisnasız herkese verilen bir yetenektir ve fakat bazılarımız bu yeteneği hızla kaybeder, unutur. Yani doğru soru yeniden kreatif olmak için ne yapmak gerek? Çünkü tüm çocuklar ressamdır, müzisyendir, tasarımcıdır. Doğduğu dünyada bir sürü fikir görür ve bunları daha önce hiç kimsenin bilmediği bir şekilde korkusuzca birleştirir. Ama büyüdükçe “o öyle olmaz, bu böyle yapılmaz, saçmalama!” telkinleriyle içindeki yeteneği toprağa gömer. Noktaları görür ama birleştiremez. Dış etkilere, söylenenlere, herşeye rağmen vazgeçmeyen bir grup çocuk büyür ve sanatçı olur. Birleştirdiği noktalar da sanat eserlerine dönüşür.

Hiç inandırıcı gelmedi değil mi? O zaman size bir hikaye anlatayım. NASA dünyanın en inovatif beyinlerini seçebilmek için bir yöntem ararken Dr. George Land diye birisine geliyor ve diyor ki biz ne yapalım, nasıl bir test uygulayalım da bunları seçelim? Dr. George “kreativite testi” konusunda araştırmalar yapmaya başlıyor ve nihayet bir test hazırlıyor. Sonra da bunu farklı yaşlardaki gruplar üzerinde uyguluyor. Açıkçası bu testten çok sonuçları benim ilgimi çekti.

Yaşları ortalama 30 olan yetişkinlerden sadece %2’sinin hayal gücü, yaratıcılığı üst düzeyde. 280000 kişide uygulanmış bu test ve sadece %2’si kreatif çıkmış. 15 yaşındakilere uygulandığında sonuç %12 olmuş. Sonra neden olmasın ki demişler ve 10 yaşındaki çocuklara testi yapmışlar, sonuç %30. Yani 10 yaşındaki her üç çocuktan biri kreatif. Dikkat, bu test NASA’nın işe alacağı mühendisleri ve bilim insanlarını seçebilmek için hazırlattığı bir test ve sonuçlar yaş küçüldükçe daha da iyi çıkıyor. En sonunda battı balık yan gider, bir de bunu 5 yaşındaki çocuklara uygulayalım deyip bu testi yapmışlar. Sizce sonuç ne olmuş? Biraz düşünün bakalım. Hazır mısınız? 5 yaşındaki çocukların içinde kreatif bir zekaya sahip olanların oranı tam %98 çıkmış. Bir dahaki sefere küçük kardeşiniz ya da çocuğunuz “ben astronot olmak istiyorum” derse “tabi tabi ben de itfaiyeci olmak istiyordum” deyip geçiştirmeyin çünkü o çocuğun NASA’nın testinden başarıyla geçme ihtimali sizden daha fazla.

Peki ne yapacağız? Özellikle benim gibi yaşını başını almış dostlarıma ya da genç delikanlı arkadaşlarıma ya da çocukluktan ergenliğe geçmiş olan kardeşlerime sesleniyorum. Bir zamanlar toprağa gömdüğümüz o kreatif yeteneklerimizi nasıl tekrar ortaya çıkartacağız? Altın madeni gibi değerli olan kreativiteyi toprağın derinliklerinden çıkartabilmek için önce pislikle, toz toprakla uğraşmak gerekiyor. Buna hazır olun. Kirleneceksiniz. Bol miktarda çöp üreteceksiniz. Çöp gibi çizimler yapacaksınız, kimsenin okumaya tenezzül etmeyeceği yazılar yazacaksınız, belki çok amatör videolar çekeceksiniz ya da müzik yerine gürültü besteleyeceksiniz. Ama bir şeyler yapacaksınız. Muhtemelen kötü olacak ilk yaptıklarınız. Kimseye kulak asmayıp devam edeceksiniz. Toz, toprak bile olsa bir şeyler üretmeye. En sonunda bir de bakacaksınız ki ürettiğiniz toprak yığını içerisinde parlayan bir şey var. İşte o şey kreatif yeteneklerinizi, sizi siz yapan şeyleri kullanarak ortaya çıktığı için “altın” değerinde.

Yeniden kreatif olmak için ilk olarak her ne olursa olsun bir şeyler yapmaya başlayın.

Kreatif düşünmek ve yaratıcı fikirler üretmek için ilham perisini beklememek lazım. Çünkü o peri sadece çalışanların kulağına bir şeyler fısıldar. Kreativite bir anda aklınıza gelen fikirlerden ibaret değildir, bir süreçtir. Hayalgücüne hayran kaldığınız, yaratıcı olduğunu düşündüğünüz insanların hayatlarına şöyle bir yakından bakın. Hiçbiri tesadüfen ve bir anda üretim yapmamıştır. Yıllarca düzenli olarak çalıştıktan sonra ortaya bir şeyler çıkarır.

Yeniden kreatif olmak için sabırlı olun. Hele öyle banyoya girip “Eureka!” diye bağıracağınız o anı hiç beklemeyin.

Küçük de olsa bir adım atın. Hemen, şimdi. Kötü bir adım olsun bu. Hatta attıktan sonra yalpalamanıza ve düşmenize sebep olsun. Ama onu atın. Adımınızı tamamlayın. Başladığınız işi bitirin. Dediğim gibi bitirdiğiniz iş size çöp gibi görünebilir. Muhtemelen de öyledir. Ama hiç yeni çizdiği bir resmi size gururla gösteren bir çocuğu görmediniz mi? Çöp adamlarla dolu gibi görünüyor olabilir ama onun dipdiri hayalgücünde koskoca bir dünyayı resmetmiştir. En önemlisi başladığı işi bitirmiştir. Ve bunu herkese göstermekten hiç çekinmez. İşte bu kadar cesur olmak lazım. Korkusuzca bitirdiğiniz o işi herkesle paylaşmaktan çekinmeyin. Bunun için iyi ki sosyal medya var. Artık herkese uygun bir mecra bulunabilir: Yazı yazanlara, tasarım yapanlara, müzik besteleyenlere, fotoğraf çekenlere. Kendinize uygun bir köşe bulun ve orada üretip, paylaşın.

Yeniden kreatif olmak için üçüncü tavsiyem küçük adımlarla başlayıp, başladığınız işi bitirin ve sonra herkesle paylaşın.

Koyduğunuz tüm noktalar bir gün birleşecek ve o zaman kaybettiğiniz kreatif ruhu tekrar bulmuş olacaksınız. Noktaları birleştirdiğinizde hayalgücünün bilgiden daha önemli olduğunu söyleyen birine rastlayacaksınız ki o kişi çok doğru söylüyor.

Yeniden kreatif olmak için noktaları birleştirin dedim ve üç küçük öneri verdim ya. Son bir şey daha.

Sunumlarını hep “son bir şey daha” diyerek bitiren birinden bir tavsiye. Teknoloji dünyasında yaratıcılık deyince ilk akla gelen isimlerden olan Steve Jobs, bir konuşmasında şunları söylemişti: “İleriye bakarak, yaşamınızın noktalarını birleştiremezsiniz. O noktaları ancak, geriye baktığınızda birleştirebilirsiniz. Bu yüzden, noktaların gelecekte bir biçimde birleşeceğine inanmanız şimdiden gerekir. Bir şeylere inanmak, güvenmek zorundasınız. Kadere, yaşama, karmaya, her neye olursa, bir şeye kesinlikle inanmalısınız. Bu yaklaşımım beni hiçbir zaman düş kırıklığına uğratmadı; yaşamımdaki tüm farklılıklar, bu inançlarım nedeniyle gerçekleşti.”

“Yeniden kreatif olmak için ne yapmak gerek? Noktaları birleştirin!” için 13 yanıt

Elinize saglik hocam cok guzel bir calisma olmus teknolojik aletler sizce cocuklarimizin kreatif bir insan olmalarini engelliyor mu siz cocuklarinizin teknolojik aletlerle olan iliskisini hangi seviyede tutuyorsunuz bu konuda bizlere onerileriniz nelerdir iyi calismalar.

Özellikle interaktif olmayan TV gibi cihazlar engelliyor. Biz hiç TV izlemiyoruz. Bazı günler 20-30 dakikayı geçmeyecek şekilde iPad kullandırtıyoruz. Yine bazı günler yaşına uygun çizgi filmleri hep birlikte izliyoruz.

Merhabalar. Ben şu an 17 yaşında lise 1. Sınıf öğrencisiyim. Ben çocukluğumdan beri (hatırladığım en eski hatıram 5 yada 6 yaşında olması lazım) kafamda çamurdan, ahşaptan,taştan tasarlayarak onları hayata geçiriyor hatta oyuncaklarımı sevmeyip kırıp içerisindeki motorlar ve ışıklarla kendi oyuncaklarımı yapardım ve bu hiç ara vermeden böyle devam etti. Ailem, öğretmenlerim ve arkadaşlarımda bunu fark ediyor. 6. Sınıftan beridir ahşaptan eşyalar tasarlayıp bunlarıda İnstagram’da “@ahsapcim_” adlı sayfada yayınlıyorum. Fakat 8. Sınıfta liseye geçiş sınavı sebebi ile biraz ara verdim bu işlere ve o gün bugündür eskisi kadar yaratıcı düşünemediğim fikirindeyim. Ve bunun sebebi olarakta kendime okulu ve eğitim sistemini hedef gösteriyordum. Daha sonra TED te okulun yaratıcılığı öldürdüğünü savunan bir video izledim ve düşüncemde haklı olduğumu anladım. Ben yaratıcı düşünme yeteneğimi kaybetmemek, eskisini geri kazanmak ve daha da geliştirmek istiyorum ama maalesef buna yine okul engel oluyor. Ne yapacağımı gerçekten bilemiyorum okulda başarılıyım aslında fakat benim asıl yeteneğimin gördüğüm dersler olduğunu düşünmüyorum ve tabiki bir gelecek kaygısü taşıyorum. Bu konuda bana öneriler verebilirseniz çok memnun olurum.

Barış Bey selamlar. Videolarınızı ilgi ile izliyorum, gayet yararlı önerileriniz mevcut, teşekkür ediyorum. Bununla birlikte bu videonuzda ve bugünkü (09.02.2017) canlı yayınınızda “kreatif” ve “kreativite” kelimelerini çokça kullandınız. Bunların yerine “yaratıcı” ve “yaratıcılık” kelimelerini kullanmanız daha güzel olabilirdi. Sonuçta sizin gibi gayet sevilen ve sosyal medyada yakınen takip edilen birisinin bu noktada da hassas olabileceğini / olması gerektiğini düşünmekteyim.
Yeni videolarınızı merakla bekliyorum.. Emeğinize sağlık. Saygılarımla…

“Yeniden kreatif olmak için ne yapmak gerek?” videosunun en başında belirttiğim gibi “kreatif” kelimesi Türkçeleşmiş bir kelimedir ve bu TDK tarafından da kabul edilmiştir. Dilin bu tür yeni kelimelerle zenginleştirilmesi gerektiğini savunuyorum. Özellikle reklamcılık, tasarım ve iletişim gibi alanlarda “kreatif direktörlük” gibi uzmanlıkların da olduğunu düşünürsek konuyu doğru ifade eden bir kelime olduğuna inanıyorum. Öte yandan maalesef sadece “yaratıcı” ve “yaratıcılık” şeklindeki kullanımlarda neredeyse her seferinde konudan bağımsız yeni bir tartışma ortaya çıkıyor. Bu tür tartışmaların hiç kimseye bir fayda sağlamayacağını düşündüğüm için bu konulardan söz ederken genellikle her iki kelimeyi de birlikte cümle içinde kullanmayı tercih ediyorum. Özellikle videoda bunu yapmaya çalıştım, eğer canlı yayında terazinin kantarı “yaratıcılık”tan “kreativite”ye doğru kaydıysa o benim hatamdır ve dengeyi kaçırmışım demektir. Yapıcı eleştiriniz için teşekkür ederim.

Hocam merhabalar. Sizi çok büyük ilgi ile takip ediyorum. Hatta ne var ki sizin gibi ( sizin içrtikleriniz gibi asla değil tabi ) içerikler üretmeye çalıştığım bir YouTube kanalı açtım. Kanal için içerik üretmeye , yeni şeyler araştırmaya ve en çok da sizin videolarınızdan ilham almaya çalışıyorum. Sizin gibi ben de televizyon izlemeyen yerine kitap okuyup film izlemeyi tercih eden biriyim. Ancak yeni içerikler üretmek , “kreatif içerikler” üretebilmek adına bana ne gibi önerileriniz olur ? Yani şu dergiyi takip et , şunları okumaya çalış ya da şunu izle diyebileceğiniz şeyler var mıdır ? Şimdiden çok teşekkür ediyorum.

Merhaba Barış abi. İzninizle abi demek istiyorum. Bunun sebebi evde, okulda, yolda bulduğum vakitlerde sizin videolarınızı izleyerek geçirdiğim vakitlerden sonra sanki sizinle tanışıyormus gibi hissetmeye başladım artık. Buraya size mesaj atmamin ise önemli bir sebebi var. Yukarıda sizlerin bahsettiği konu olan kreativite konusunu izledikten sonra çok etkilendim ve bende kendi mecram olan eğitim alanında hep uyguladığımız çalışma olan yaratıcılık konusuna benimde bir katkım olmalı sonucuna vardım. İzninizle kendimden bahsedeyim. Ben İstanbul’da özel bir okulda üstün zekalılar sınıf öğretmeniyim. Okuttugumuz kitaplar genellikle yurt dışından gelen çeviri kitaplardır. Ülkemizde ise sayıları az olmakla beraber artan çalışmalar bu konu hakkında var. Bende sizin verdiğiniz motivasyonla beraber bu ise kolumu sıvadım. Tam sizin bu video içeriğini paylaştığıniz gün üstelik. Bütün tanıdığım arkadaşlarım, ailem, okuldaki öğretmen arkadaşlarıma da sizleri anlattım. Bu kitabı sizin sayenizde yazmaya bağladığımi paylaştım bütün çevremle. Size anlatamam ise tamamıyla içimden geldiği için. Ve işin en güzel tarafı ise sanırım yaratıcılık, üretkenlik, hafıza, akıl oyunları gibi içerikleri olan yazma isteğimde üçüncü kitabıma başlamam oldu. Ve sizlerinde diğer videolarınızda paylaştığıniz konulardan içerikler ekledim. Emjojiler, hiyeroglifler artık çocukların kitaplarında sizin dilinizle anlatılıyor. Kitapta ilk sözde sizin sozunuzle başlıyor son sözde size ait. Bu kitaplar ile vir ayın sonunda ders vermeye bile başladım. Çok teşekkür ederim.

merhaba barış bey bir önerim olacak, irade eğitimiyle ilgili bilgi paylaşır mısınız?
video,yazı

Türk dili ve edebiyat dersinde hocamız tahtaya çıkıp bir konu hakkında konuşmamızı istedi. Bende bu videoyu izleyip kendi yorumumu da katarak çok güzel bir konuşma yaptım. Çok saol Barış abi bana bu videonla yardımcı oldun seni seviyorum ve hep takip ediyorum. Hoşca kal sağlıkla kal 🙂

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir