40 günde $40000000

Size bir sorum var. 

Elon Musk ya da Jeff Bezos gibi isimlerle, şu ekranın solunda gördüğünüz kişi arasında ne gibi bir benzerlik olabilir? 

İlk 2 ismi teknolojik girişimleriyle tanıyoruz. Oysa bu kişi bir yazar. İmzaladığı kitaplardan anlamışsınızdır. Gerçi Jeff Bezos da kitap satarak kariyerine başlamıştı ve Elon Musk biraz daha kilo alıp gözlük takmaya başlarsa fiziksel benzerlik kaçınılmaz olacak. Ama ben bu üç kişi arasında başka türden bir bağlantı kurmak istiyorum. O yüzden bir yandan yeni kitabını imzalayıp bir yandan da çoğumuzun yaptığı gibi arkadaşıyla “LOTR: The Rings of Power” dizisini çekiştirerek YouTube yayını yapan bu kişileri şimdilik orada bir bırakalım.

Daha teknolojik bir şey göstereyim size. Bu cihazın nasıl ortaya çıktığını biliyor musunuz? Bunun mucidi onu geliştirdiğinde daha 20 yaşında bir genç idi. Çok sevdiği sanal gerçeklik oyunlarını daha iyi oynayabilmek için Oculus Rift adlı bu VR gözlüğü tasarladı. Nefis bir fikir. Ama bunu üretebilmek için para gerekli. Ne kadar klasik bir ikilem değil mi? Fikrim var, param yok! İşte Palmer Luckey adlı bu genç önce yaptığı gözlüğü takıyor, sonra da girişimci kafasını… Başlıyor düşünmeye… Bu arada az önceki yazarla fiziksel benzerlik çok şaşırtıcı değil mi? Aynı kişi değiller ama aynı şekilde düşünüyorlar. Girişimci kafasıyla. Palmer Luckey’nin çok parlak bir fikri var ama daha 20 yaşında. Bankalardan kredi istese “sen daha çocuksun deyip” gülerler. Zengin yatırımcılara gitse kapıdan içeri sokmazlar. Peki ya bu fikrini doğrudan kendi gibi düşünen insanlarla paylaşırsa… 

O yıllarda yeni açılan bir web sitesi olan Kickstarter’da bir kampanyaya başlıyor. Orada bunu alma potansiyeli olan sıradan insanlara gözlüğü üretebilmek için $250K’a ihtiyacı olduğunu söylüyor. Kampanya başladıktan 4 saat sonra bu hedefe ulaşıyor. Bittiğinde 2.4 milyon dolar toplanıyor. Sizin benim gibi sıradan insanlardan. Kitle fonlaması yöntemiyle desteklenen en başarılı projelerden biri haline geliyor bu gözlük ve daha 2 yıl geçmeden 2014 yılında 2 milyar dolara Facebook tarafından satın alınıyor. 

Gördüğünüz gibi, parlak bir fikir, girişimci bir kafada ortaya çıkarsa onu büyütebilmenin artık pek çok yolu var. Üstelik ne kadar büyüyeceğini önceden kestiremiyorsunuz. $250K hedefle yola çıkıp 2 yıl sonra 2 milyar dolara ulaşan bir fikir. Onun etkisini sadece maddi olarak ölçebilmek çok zor. Çünkü öylesine güçlü ki onu satın alan Facebook’u bile değiştirdi ve Meta haline getirdi. Sadece bir gözlük!

Kitle fonlama yöntemiyle hayata geçirilen daha pek çok proje var. Her türlü video araç gerecine, ıvır zıvırına ilgi duyan biri olarak ben şu tripoda destek olmuştum mesela. Dünyanın suda durabilen ilk tripodu bu. Bu arada tripodlara sadece ben ilgi duymuyorum galiba. Çünkü Statista verilerine göre tüm zamanların en başarılı kitle fonlama projelerinden biri Peak Design’ın geliştirdiği başka bir tripod olmuş. 

Peki bu yöntemle en büyük başarıyı elde eden ürün ne olmuştur dersiniz? 2015’te Pebble Time adlı bir kol saati projesi doğrudan 80000 potansiyel kullanıcısı tarafından 20 milyon dolar fonlandı. Oculus Rift’in 8 katı demek bu. Teknolojik bir gözlük ve bir kol saati. Fakat en başarılı ürün bu da değil ve aslına bakarsanız pek de teknolojik sayılmaz.

Bu yılın (2022’nin) Mart ayına gidiyoruz şimdi. 

• Size yalan söylüyordum. 

Bu kişiyi hatırladınız mı? 

• Şimdi söyleyeceğim şeylerin, bazılarınızı hayal kırıklığına uğratacağını biliyorum.

Kendisini tanımayanlar için gördüğünüz bu kişi fantezi ve bilimkurgu yazarı Brandon Sanderson. 17 yaşından beri düzenli olarak yazıyor. 

• Son yıllar hepimiz için çok zor geçti. Tuhaf zamanlardı.

Bu videoyu yayınladığı 46 yaşına gelene kadar 80’den fazla kitabı yayımlanmış. 

• Özellikle duygu ve akıl sağlığım açısından benim üzerimdeki baskıyı artırdı.

Cosmere adında kurguladığı evrende geçen onlarca hikayesi var. Fakat Brandon okuyucularının çok sayıda kitabını satın almasına gerek kalmasın diye bunu bir dizi kitap olarak yazmak istememiş. O yüzden diğer eserleriyle olan bağlantılarını her kitapta gizlemiş. Bir çeşit “gizli destan” yaratmış.

• Artık bu sırrı saklayarak yaşayamam.

Cosmere evreni dışında özellikle genç yetişkinler ve çocuklar için yazdığı kitapları pek çok ödül almış. Bilim kurgu ve fantezi dünyasının en prestijli ödülü olan Hugo’yu bile! 

• Gerçeği itiraf etmenin zamanı geldi. Size yalan söylüyordum. 

Peki neyi itiraf etmek üzere?

• Son iki yıldır aşırı derecede sorumsuzca davrandım. Çünkü yanlışlıkla ekstra bir roman daha yazdım. Gizlice! 

Gördüğünüz gibi COVID’in etkisi herkes üzerinde kendini farklı gösteriyor. Sevimli yazarımız bu sürprizi yaptıktan sonra profesör moduna geçip bir tahtanın karşısında COVID öncesindeki hayatının bir pasta grafiğini gösteriyor. Zamanının üçte birini seyahat ederek geçirmek zorunda kaldığından yakınıyor. Seyahat her ne kadar zevkli de olsa, kafasında pek çok parlak fikri barındıranlar için onları hayata geçirmenin önündeki en büyük engellerden biri. 

• Sonra 2020 geldi ve dünya birdenbire değişti.

Artık seyahat etmek için harcadığı zamanı da yazmak için kullanmaya karar vermiş. Hangi konuda iyiyseniz onun üzerine gidin. Fakat yazdığı bu kitabı genel okuyucu kitlesi için düşünmemiş. Sadece bir kişi için tasarlamış. Eşine bir hediye olarak!

• Bak Necati! Ne kocalar var bu dünyada…

Pandemi döneminde hazırladığı bu gizli hediyeyi eşine vermiş. Bir İngilizce öğretmeni olan eşi de bu romanı çok beğenmiş ve herkesle paylaşması gerektiğini söylemiş. Fakat bizim Necati, pardon Brandon bununla da kalmayıp bir roman daha yazmış. 

• Eğer beni tek başıma bırakırsanız ben de hikayeler anlatmaya başlarım. 

İyi hikayelerin en önemli özelliği nedir? Sizi şaşırtması. Brandon Sanderson da iyi hikayeler yazmaya çalışan biri olarak okuyucularına gizli bir sürpriz hazırlamış. 2 yıl süren pandemi dönemi boyunca 2 değil tam 5 kitap yazmış.

• Gözlerinizi devirmeyin. Hepimiz stresle farklı başa çıkıyoruz tamam mı?

5 kitaptan dördü tam uzunlukta yetişkinlere yönelik birer roman ve beşincisi de çocuklar için bir hikaye. E bu kadar emek verip yazdıktan sonra da dünyanın en büyük yayıneviyle anlaşıp bastırmış diye bekliyorsanız yanılıyorsunuz. 

Bu kitapları okuyucuya ulaştırmak için kullandığı yöntem o gözlük ve kol saatiyle aynı. Hemen o videoda kitle fonlama yöntemiyle okuyucularından destek istemiş. 

• Kickstarter kampanyası hazır ve şu anda başladı!

İşte 1 Mart 2022’de başlayan bu kampanya ilk 24 saatte 15 milyon dolara ulaştı. 30 gün sonunda 185341 kişi 41 milyon dolardan fazla destek verdi. Destek deyince karşılıksız bir şeyden söz etmiyoruz. Zaten yazılmış ve önümüzdeki dönemde çıkacak olan bu kitaplara ortak oldular. Bir yazar yeni nesil bir girişimciye, o yazarın okuyucuları da yatırımcıya dönüştü. Aslına bakarsanız bu ilişki hep böyledir. Aklınıza düşen parlak bir fikri sancılı bir süreçten sonra dünyaya getirmektir girişimcilik. Sizin bu emeğinizi görüp takdir eden kişiler de o o fikrinize yatırım yaparlar. Hep birlikte büyütmeye çalışırsınız. 

Dediğim gibi bu proje dünyanın en büyük kitle fonlaması projesiydi ve daha yeni, bu yılın 2022’nin Mart ayında gerçekleşti.

Peki Türkiye’de bugüne kadar yapılan en büyük kitle fonlama yatırımı ne zaman yapıldı dersiniz?

Şu anda yapılmakta!

15 Eylül 2022’de başlayan bu fonlama Alternatif SuperApp adında bir finansal teknoloji uygulaması için gerçekleşmekte.

Diyelim ki bir kahve içtiniz ya da arkadaşlarınızla bir yemek yediniz. İşte buuygulama bu tür durumlarda alternatif bir ödeme yöntemi sunuyor. Daha hızlı, daha kolay ve daha avantajlı bir alternatif! Alışverişlerinizde artık nakit ya da kredi kartı taşımaya gerek yok. Alternatif SuperApp’e kartınızı yükleyip, dilediğiniz markanın dijital cüzdanına yükleme yapabiliyorsunuz. Kasada QR kodu gösterip, ödemeyi onaylamak yeterli oluyor.

Sadece bireysel kullanıcılara değil işletmelere de kolaylık sağlıyor. Sektör fark etmeksizin dijital cüzdan, sadakat, CRM, kampanya ve QR menü gibi birçok özelliğe tek bir platformdan erişebiliyor.

Yola çıkalı 9 ay gibi kısa bir süre olmasına rağmen 70 işletmeye, 900 şubeye ve 150.000 kullanıcıya ulaşan Alternatif SuperApp, yurt içi ve dışı hedefleri için bir yatırım turuna çıktı. Bugüne kadarki en büyük tutarla (16 milyon 650 bin TL) Fonangels.com üzerinden paya dayalı kitle fonlamaya açılarak müşterilerinin hikayesine sadece ürünü kullanarak değil aynı zamanda fonlayarak ortak olmasını sağlıyor. Kitle fonlama sonrası alacağı yaklaşık 4 milyon dolarlık yatırımla birlikte global büyümesini gerçekleştirip 5 yıl içerisinde 12 ülkeye açılmayı hedefliyor. Bu başarı hikayesine ortak olmak ve ürünün yatırımcılarından biri haline gelmekse çok kolay! Bunun için Alternatif SuperApp hakkında bilgi almak ve yenilikçi yatırım modelini incelemek üzere açıklamalar bölümündeki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

Girişimcilik deyince akla hep bu konunun poster çocukları geliyor: Jeff Bezos’lar, Elon Musk’lar. Kafada hemen hesaplar dönmeye başlıyor: “Zamanında Amazon’a şu kadar yatırım yapsaydım şimdiye ohooo bu kadar büyürdü yatırımım.” Ya da “şu SpaceX halka bir açılsa da ben de bir tarafından tutsam.”

Oysa herkesin potansiyel girişimci bir tarafı var. Evet herkes girişimci olamaz belki ama isteseniz de istemesiniz de her zaman bir yatırımcısınız. Hepiniz. Bunu daha iyi gösterebilmek için Elon Musk ve Jeff Bezos’un yanına Brandon Sanderson gibi bir yazarı ve onu destekleyen 180000 okuyucusunu yerleştirdim. Bir girişimci ve onun yatırımcıları. Bir kitap okuduğunuzda sadece onu satın alarak maddi bir yatırım yapmıyorsunuz. Nakit kadar değerli vaktinizi okuyup bir şeyler öğrenerek geçiriyorsunuz. Kendinize yatırım yapıyorsunuz. Ve bu öyle bir yatırım ki onu kimse sizden alamıyor. O öyle bir yatırım ki hiçbir zaman değerini kaybetmiyor.