52 Mavi – Dünyanın En Yalnız Yaratığı

1989’da Pasifik Okyanusu’nda alışılmadık bir ses duyuldu.

ABD tarafından okyanusun çeşitli bölgelerine özel mikrofonlar döşenmişti, hidrofonlar. Sovyet denizaltılarının sesini duyabilmek için. Fakat soğuk savaş sona erdikten sonra artık bu mikrofonlar bilim insanları tarafından kullanılmaya başlamıştı. Gezegenimizin içinde başka bir gezegen gibi olan okyanusun derinliklerinden gelen seslere, özellikle de balinalardan gelenlere kulak veriliyordu.

İşte 1989’da duyulan o ses, bu mikrofonlar sayesinde tespit edildi. Ancak onu kaydeden kişi bu kez bir farklılık olduğunu hissetmişti. Teknik ölçümleri yaptıktan sonra bu fark kesinleşti. Sesin frekansı 52 Hertz idi. Oysa balinalar 15-25 Hertz aralığında ses çıkartır. Sonraki yıllarda yapılan ölçümlerde aynı ses defalarca duyulup kaydedildi ve anlaşıldı ki bu ses tek bir kaynaktan geliyor. Tek bir balinadan. Tahminen bir fin balinası ya da mavi balinadan. Belki de ikisinin karışımı hibrit bir tür. Bilim insanları çıkardığı sesin frekansının 52 Hertz olmasından ötürü ona “52 Mavi” adını verdiler. Bazıları da bu frekansta ses çıkaran başka hiç bir balina olmadığı için ona “dünyanın en yalnız balinası” dediler.

Balinalar ses çıkartır mı? Bırakın ses çıkartmayı şarkı bile söylerler. Bırakın şarkı söylemeyi albüm bile yaparlar. “Kambur Balina Şarkıları” 1970’de biyo-akustikçi Roger Payne tarafından özel bir teknikle kaydedildi. Çünkü 15-25 Hertz aralığı insan kulağının zar-zor duyabileceği en alt sınırda. Albüm 100.000’den fazla satarak tüm zamanların en çok dinlenen hayvan müzik listelerinde 1 numaraya yerleşti. (Böyle bir müzik listesi yok ama olsaydı yerleşirdi 🙂

Pek çok sanatçı bu seslerden etkilenip kendi şarkılarında kullandı. Carl Sagan bunları “Dünyanın Sesleri” adını verdiği kayıtlara ekleyip Voyager araçlarıyla uzaya gönderdi.

Tabi balinalar bu şarkılarını sadece popülerlik uğruna söylemiyorlar. Yönlerini tayin etmek, yiyecek bulmak, birbirleriyle iletişim kurmak için bu sesleri çıkarıyorlar. En önemlisi de kendilerine bir eş bulabilmek için. Eşlerine şarkı söylüyorlar. Ne kadar romantik değil mi? Şu bilgiyi verince bakalım aynı şekilde düşünebilecek misiniz? Erkek mavi balinaların sesi o kadar güçlü ki seslerinin şiddeti 180 desibeli geçiyor. Yarım kilo dinamiti 5 metre ötenizde patlatınca duyacağınız sesin şiddeti bu. Dolayısıyla  dünyanın bu en büyük cüsseli hayvanları aynı zamanda dünyanın en yüksek sesli hayvanları. Bu sayede okyanusta 1100 km uzaktan bile bu sesler duyulabiliyor.

52 Mavi adındaki bizim balina da işte bu sayede yıllardır izleniyor. İzleniyor derken bugüne kadar onu görebilen kimse yok. Ama çıkardığı sesler çok tutarlı. Hareketlerinde de herhangi bir gariplik yok. Diğer mavi balinalar gibi günde 30 ila 70 km yol kat ederek Alaska’dan Meksika’ya kadar uzanan göç yollarını takip ediyor. Araştırmacılar onun seslerini tam 12 yıl takip ettikten sonra bilimsel bir rapor yayınlamışlar. Raporda diyor ki:

“Benzer karakteristiklere sahip başka hiç bir çağrı duyamadık. Her seferinde sadece bir ses. 52 Hertz frekansında bir çağrı. Onunla çakışan herhangi bir cevap çağrısıysa, hiç olmadı.”

Koskoca okyanusta, tek başına, yapayalnız bir balina. Çıkardığı sesleri diğerleri duyamıyor. Şuranda bir yerlerde onu bulup kucaklama hissi oluştu mu? Neden biliyor musun? Onda kendini gördüğünden. Biz de yalnızız aslında. Hepimiz kendi dünyamızda, kendi hayat okyanusumuzda yüzüyoruz. Bazen seni kimsenin anlayamadığını hissetmek gibi değil mi o balinayı düşününce içinde oluşan his. Sanki seni de kimse duyamıyor. Aslında gerçekten de bu dünyada hiç kimse sen olmanın ne demek olduğunu tam olarak anlayamaz. Kimse bu dünyayı tam olarak senin gözlerinden algılayamaz. Hepimiz başka bir telden çalarız, ayrı bir frekansta konuşuruz. 52 Mavi adlı o balina gibi kendi hayat okyanusumuzda yalnız doğarız. Bizi anlayacak birilerini bulabilmek için kendi içimizden şarkılar söyleyerek dolaşırız. Ve en sonunda bir gün yalnız başımıza ölürüz.

Dünyanın en yalnız yaratığı 52 Mavi adlı o balina mı yoksa biz miyiz? Karar verebilmek zor. En azından onun gibi biricik olduğumuzu bilelim. Hepimiz biriciğiz.