#40sabahErkenKalk

Sabah baş ucundaki saat çalınca onu susturup uyumaya devam edenlerden misin? Erken kalkmanın faydalarını bilsen de bir türlü uyanamayanlardan mısın? O halde senin için bir projem var.

Arkadaşlar yeni projemizi açıklıyorum: #40sabahErkenKalk Arka arkaya 40 sabah boyunca erken kalkacağız. Saat kaçta? Onu bilemem. Bu biraz da şu anda kaçta kalktığınızla alakalı bir soru. Eğer sabah 7:00’de uyanıyorsanız 6:30’da kalkmayı deneyin. Ama ben sizin yerinizde olsam daha eğlenceli saatler seçerim. Mesela 5:55

Peki neden 40 sabah diyorum? Çünkü yeni bir alışkanlık geliştirmek için bunu sürekli tekrar etmek gerekir. Özellikle faydalı bir alışkanlık için çok sayıda tekrar şarttır. Fark ettiniz mi bilmiyorum ama şu hayatta faydasız olan şeyleri yapmak genelde çok daha kolaydır. Mesela sağlıksız yiyecekler daha çok hoşunuza gider. Eğer #40sabahGecKalk gibi bir proje başlatsaydık bunu çok kolay hayata geçirirdik. Alışkanlık haline getirmek için iki sabah geç kalkmak yeter de artar bile. Üçüncü günün sabahı yepyeni bir alışkanlık kazanmış olursunuz.

1960’lı yılların popüler kitabı Psycho-Cybernetics’in yazarı Dr.Maxwell Maltz’a göre yeni bir davranış biçimi geliştirmek için 21 gün gerekli. Daha güncel bir bilimsel araştırmaya göreyse bu süre 18 gün ile 254 gün arasında değişebiliyor. Çünkü her kişinin huyu suyu farklı. Ayrıca “her gün 2 litre su içeceğim” gibi bir alışkanlığı geliştirmekle “her sabah 4:44’te uyanacağım” gibi bir alışkanlığı geliştirmek doğal olarak aynı sürede gerçekleşemiyor.

Geçen süreyle davranışların otomatikleşmesi arasında şu grafiktekine benzer bir ilişki var. Genellikle 40. günden sonra yeni davranış biçimi benimseniyor ve ortalama 66. günde artık otomatik hale geliyor. İşte ben bu yüzden 40 rakamını seçtim. Çünkü biz zaten biliyoruz ki herhangi iyi bir şeyi yapmak için daha 40 fırın ekmek yememiz lazım. Ama bunu bir başarırsak 40 gün 40 gece kutlamasını da biliriz. İşte bu yüzden 40 sabah erken kalkacağız.

Kalkacağız da ne yapacağız? Orası size kalmış. Biraz araştırıp etrafınıza sorular sorabilirsiniz. Mesela Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey’e sabah 5:30’da bir tweet atın, çünkü her sabah o saatte kalkıyor. Ya da Apple’ın başındaki Tim Cook’a sabah 4:30’da e-posta da gönderebilirsiniz. Virgin Grup’un kurucusu Richard Branson’ın kendine ait bir adası bile var ama hala her sabah 5:45’de kalkıyor. Ben teknoloji dünyasından bir kaç isim seçtim ama bunlar kesinlikle bir istisna değil. Eminim sizlerin de bildiği isimler vardır ve eminim onları yorum olarak herkesle paylaşırsınız.

Şimdi bu isimleri saydım diye erken kalkıp hemen bilgisayar başına geçip çalışmaya başlamak zorunda değilsiniz. Önce güzel bir “günaydın” deyin! Spor yapın, ya da en azından yürüyüş. Güneşin doğuşunu izleyin. Fotoğraf çekin. Fotoğrafçılar için altın saatlerdir o saatler, günün en güzel ışığını yakalarsınız. Kimsenin göremediği ayrıntıları fark etmeye çalışın. Mutlak bir sessizlik sonrasında doğanın uyanışına kulak verin. Kuşların cıvıltısına…

Fazla mı uçtuk? Sabah saatin alarmı çalarken, şimdi kalkayım da biraz kuş cıvıltısı duyayım demek gerçekçi gelmedi mi? O halde boşverin bunları ilk 40 günde yapmayı. Kendinizi hedefinize odaklayın ve başka türlü motive etmeye çalışın. Akşamları yaptığınız şeyleri sabah yapmayı deneyin. Mesela film ya da dizi mi seyrediyorsunuz? En heyecanlı yerinde bırakıp, sabah devam edin. Gece geç vakitlere kadar bilgisayar oyunu mu oynuyorsunuz? Bir de sabah erkenden oynamayı deneyin. İzlediğiniz filmden de oynadığınız oyundan da daha çok zevk alacaksınız. İyi de bunları sabah yapınca akşam ne yapacağız? Erken yatacaksınız. Ben size az uyuyun demiyorum ki -en azından şimdilik- sabah erken kalkın diyorum. Bunu başarabilmek için erken yatmak şart! Normalde günde 7 saat mi uyuyorsun? 12:00’de yatıp 7:00’de kalkmak yerine 22:30’da yatıp 5:30’da kalkmayı dene. Ama çalar saatini yatağından uzak bir yere koymayı unutma. Çünkü kolunun erişebildiği yerde olursa bu proje daha başlamadan bitebilir. Gece yatmadan önce zihin saatinizi kurun. Yarın şu saatte kalkacağım deyin ve gereken her türlü tedbiri alın.

Bu iş böyle söylendiği kadar kolay değil biliyorum. O yüzden hep birlikte yapalım diyorum. Birbirimizi motive edelim. Nasıl mı?

Her sabah kalktığında bunu sosyal medyadan #40sabahErkenKalk etiketiyle duyur. Twitter’dan, Facebook’dan fark etmez. Nereyi kullanıyorsan. Hatta uyandığın saatin fotoğrafını çek ve @barisozcan ekleyerek Instagram’dan benimle de paylaş. Çünkü orada sana bir sürprizim olabilir. Bir de kaçıncı günde olduğunu, kalkınca ne yaptığını, eğer hissedebiliyorsan faydasını da yazabilirsin. Bakalım zinciri kırmadan kaç kişi benimle birlikte 40 gün erken kalkıp 40 gece erken yatacak?

EK

Ömer Sümer okuduğu bir bilimsel makaleyi paylaşarak konuya alternatif bir bakış açısı sundu. Makalede özetle son 30 yılda uyku ve biyolojik saat konusunda yapılan araştırmaların ışığında erken başlangıçlar ve negatif etkileri araştırılmış. Öğrenimi geliştireceği ve sağlık risklerini azaltacağı için eğitim saatlerinin değiştirilmesi önerilmiş. Makalenin tamamına şuradan ulaşabilirsiniz.