Evrenin yaşı yaklaşık 13.8 milyar yıl. İnsan aklının kavramakta zorlandığı bir süre… Ama şimdi size çok daha büyük bir sayıdan bahsedeceğim:
10 septilyon yıl.
Bu sayı o kadar büyük ki, evrenin şu anki yaşını milyarlarca kez içinde barındırıyor. Ve bu sürenin bir anlamı daha var: kuantum bilgisayarları test etmek için kullanılan özel bir problemi – rastgele kuantum devre örneklemesi problemini – klasik bir süper bilgisayarla çözmeye çalıştığınızda gereken süre.
Eğer 2.5 milyar yıl önce Instagram olsaydı, tüm doğa fotoğraflarınız mor filtreli gibi görünürdü. Şaşırdınız değil mi? Ama gerçekten de bir hipoteze göre gezegenimiz bir zamanlar tamamen farklı bir renge bürünmüştü.
Dünya’yı çizin desem nasıl bir şey çizersiniz? Kıtaların tam sınırlarını hatırlamasanız da işte Afrika, Asya, okyanuslar… Sonra yeşile ve maviye boyarsınız, çölleri de biraz sarıya. Dünya çoğunlukla mavi, geri kalanı da ağırlıkta yeşil olan bir gezegen. En azından şu anda öyle. Fakat hep böyle değildi. Dünya, bundan 2.5 milyar yıl önce, mordu. Evet neredeyse hiç yeşil yoktu. Eğer o zaman uzaydan bakacak olsaydık, böyle bir gezegen değil, böyle bir gezegen görürdük.
Evren düz! Evet evet düz! Öyle düz dünya gibi binlerce yıllık antik düşüncelerden de bahsetmiyorum. Bugün bilim insanları, evrenin düz olduğunu biliyor. Nasıl mı?
İşte böyle. Bu masanın üzeri gibi düz. Burada bir galaksi, içinde de şurada bir güneş sistemi, belki şurada ufak mutlu bir gezegencik de vardır… 🙂 E her şey bir düzlükteyse, o zaman masanın üzerinde, havada ne var? Ya da masanın altında? Sonuçta evren üç boyutlu değil mi? Orada da tatlı, mutlu bir yıldız sistemi olabilir, belki o da şöyle bir galaksinin içerisindedir… Dalga geçiyorum sanabilirsiniz ama geçmiyorum. Evren gerçekten düz, ama sandığınız gibi değil.
Bugün sizlerle matematiğin en gizemli problemlerinden birini konuşacağız. Ama başlamadan önce, bize herhangi bir bilgiyi öğrenmenin güzelliğini gösteren, sayıların ve harflerin dünyasında bize rehberlik eden tüm öğretmenlerimize teşekkür etmek istiyorum. Onlar bize sadece formülleri değil, problem çözme sanatını, vazgeçmemeyi ve merak etmeyi de öğrettiler. Bu video, çözülmemiş bir matematik problemi üzerine. Ama aslında her problemi çözmek zorunda değiliz – bazen önemli olan o yolculukta öğrendiklerimiz. O yolculukta hep bizim yanımızda olan tüm öğretmenlerimizin “Öğretmenler Günü” kutlu olsun.
Hayaa… Fışttt… Eğer yeterince pratik yaparsam… Sanki bu kılıcı ışık hızından bile hızlı savurabilirim. İnanmıyor musunuz? Bakın göstereyim. Elimle kılıcı çevirdiğim zaman, kılıç bir bütün olarak dönüyor. Aynı açıda döndüğü için, uç kısmı, elime yakın olan kısmından daha çok yol katediyor. Yani uç kısmı daha hızlı hareket ediyor. Ne kadar uzakta, o kadar hızlı. O halde yeterince uzun bir kılıç alırsam… Ucundaki hız ışık hızını geçebilir. İnanmadınız mı? İnanmadıysanız haklısınız. “Işık hızını nasıl aşabiliriz?” diye düşünenlerin aklına gelen belki de ilk örnek budur. Bu şekilde kılıcı savurarak ışık hızını aşmanız mümkün değil. Nedenlerini söyleyeceğim. Ama birazdan anlatacağım ışık hızını aşmanın üç farklı yolundan birinde, bu kılıcı kullanarak ışık hızını aşmanın gerçek bir yöntemini göstereceğim. Üstelik bunların hiçbiri Einstein’ın özel görelilik teorisine aykırı değil.
Bazen böyle renkli kurdeleler görürsünüz. Bunların anlamı ne biliyor musunuz? Mesela bu kurdele: Turuncu. Lösemi farkındalığının rengi.
Turuncu renk, lösemiden etkilenen kişiler, onların aileleri ve tüm sağlık camiası için umut ve dayanışmanın sembolü. Ve bu videonun yayına girdiği hafta da “Lösemili Çocuklar Haftası” olarak bunu bir sembolün ötesine taşımaya çalışıyor. Lösemili Çocuklar Vakfı LÖSEV tarafından yapılan faaliyetler, bize erken teşhisin, araştırmanın ve tedavi seçeneklerinin önemini hatırlatıyor.