Kategori: Bilim

Kategoriler
Bilim Sinema Teknoloji

Hepimiz OPPIE’yiz!

Duymayan kaldı mı bilmiyorum?

Yaz ortasında, yazdan da sıcak bir heyecan dalgası yarattı… Bir film.

Yıllardır uzak kaldığımız sinema salonlarını tıklım tıklım doldurdu. 

İnternetteki “hype balonu” öyle bir şişti ki artık bu filmi izlemeyeni, izleyip de beğenmeyeni, beğenip de anlatmayanı… dışlıyorlar.

Geçen yüzyılın en ikonik figürlerinden biri hakkında bu film. Ben karakter hakkında öyle çok fazla bir ön bilgi sahibi olmadan, elimi kolumu sallayarak sinemaya gittim, filmi izledim, hatta izledikten sonra bir de hatıra fotoğrafı çektirdim 🙂 DEVAMI ▷

Kategoriler
Bilim

Tuhaf Atmosferik Fenomenler

Bazı doğa olayları o kadar ender ki, bırakın canlı canlı tanıklık etmeyi, muhtemelen onların fotoğraflarını dahi hiç görmediniz. Hatta öyle ki, bilim insanları bile uzunca bir süre varlıklarından emin olamadılar. Bir dedikodudan ibarettiler! Böyle bir şeyi gördüğünüzü arkadaşlarınıza anlattığınızda, hiçbiri size inanmazdı…

LOOMING ve FATA MORGANA

Tabii bir de gördüğümüzü sandıklarımız var! Uçan bir gemi… Denizin üzerinde havada duruyor! Bu nasıl mümkün olabilir ki? Bu gemi aslında tabii ki de hava durmuyor. Şartlar uygun olduğunda atmosferik kırılmalar öyle bir şekilde gerçekleşiyor ki, gemi olduğu yerden daha yüksek görünüyor. Bu yüzden gemiyi, denizin üzerinde değil de havada duruyor gibi algılıyoruz. Buna ‘looming’ deniyor. DEVAMI ▷

Kategoriler
Bilim Felsefe

Zaman bir yanılgıdan mı ibaret?

Zaman… Asla durduramadığımız, harcadığımızda geri gelmeyen tek şey. Ömrümüz… Dünya’nın en zengin insanı da olsanız, Forbes’a dünyanın en güçlü insanı diye kapak da olsanız, gücünüzün onu değiştirmeye yetmeyeceği tek şey. 

Onu tanımlamakta bile güçlük çekiyoruz. Filozoflardan yazarlara, bilim insanlarından sanatçılara, hepimizin zaman için bir açıklaması var. Fakat ne olduğu konusunda ortak bir fikrimiz yok. Hepimiz yaşıyoruz, tecrübe ediyoruz, ama anlamını kavrayamıyoruz. Ne garip, öyle değil mi? DEVAMI ▷

Kategoriler
Bilim Uzay

Büyük Astronomik Keşif: Evrenin Hımlayan Sesi

3 gün önce, 29 Haziran’da 2023’ün en önemli astronomik keşfi açıklandı. Şu anda bütün astronomi ve fizik dünyası yeni paylaşılan bu keşfi konuşuyor. Ben de canlı yayında izledim ama herhangi bir yanlış yapmamak için canlı olarak aktarmayı tercih etmedim. Onun yerine sizlere bu videoyu hazırlayarak, astronomiyle ilgili olmayan kişileri bile heyecanlandırabilecek bu keşfi tane tane anlatmaya çalışacağım. 

Taa Einstein’dan bu yana evrenle ilgili bir şeylerden şüpheleniyoruz. Gravitasyonel dalgalar! “Gravitation” kelimesini yer çekimi şeklinde dümdüz çevirmek istemiyorum onun için çekim, kütle çekimi, cazibe gibi pek çok anlamı da içinde barındıran “gravitasyonel” demeye devam edeceğim. İşte evren tümüyle gravitasyonel dalgalanmalarla dolu. Uzay-zaman kumaşının kendisi dalgalanıyor. Buna da “gravitasyonel dalga arkaplanı” deniyor. Diyorum ama şunu da hemen belirteyim, çok yeni bir alan bu. Bilim insanı olmak isteyip de hangi konuda çalışayım diye düşünüyorsanız aklınızda bulunsun. DEVAMI ▷

Kategoriler
Bilim

Dört Renk Teoremi

Bu haritada kaç renk var? 

Aslında ipucunu sorunun içine renklerle yerleştirdim. Dört renk var: Sarı, Kırmızı, Mavi ve Yeşil. Fakat haritanın tek özelliği bu değil. Hiçbir komşu iki ülke aynı renkte değil. Olsaydı birbirine karışırdı.  Demek ki Dünya ülkelerini birbirinden ayırmak için en az dört renk kullanmamız gerekiyor. Ben daha da ileri giderek şöyle bir iddia da bulunacağım. 4’ten fazla renge ihtiyacımız yok.

Dünyayı renklendirmek için dörtten fazla renk gerekmez! Daha da ileriye gideceğim ve diyeceğim ki… Sadece dünyayı değil, herhangi bir haritayı renklendirmek için dörtten fazla renk gerekmez. Düzlemsel olmak kaydıyla hangi haritayı boyarsanız boyayın, sadece dört renk yeterli. Sadece dört rengi kullanarak, bribrinine bitişik bölgelerin aynı renkte olmamasını sağlayabilirsiniz. İlla Dünya ve ülkeleri haritası olması gerekmiyor. ABD’nin eyaletleri haritasını açın. Dört renk seçin ve boyamaya başlayın.  Hiçbir renk birbirine dokunmayacak, göreceksiniz. İngiltere’nin ilçelerini, “county”lerini boyamak için dört renk seçin. Yeterli olacak, göreceksiniz. Hiçbir renk birbirine dokunmadan boyayabileceksiniz. Aslına bakarsanız tam da bu haritayı boyarken keşfedilmiş bu fikir. Ta 1850’li yıllarda bir botanikçi ve matematikçi olan Francis Guthrie bu haritayı boyarken fark etmiş dört rengin yeterli olduğunu… Kardeşiyle birlikte dönemin meşhur matematikçisi De Morgan’a mektup yazmışlar. Bugün bir öğrencim henüz bilmediğim bir konu hakkında ona bir neden vermemi istedi. Bir şekil herhangi bir şekilde bölünmüşse ve bölmeler farklı renkteyse, dört renk yeterli ama daha fazlası gerekmez.Bu dört rengin istendiği durum aşağıdadır. Beş ve daha fazlası için sorgu icad edilemez… DEVAMI ▷

Kategoriler
Bilim Felsefe

Bilmek… Ne işimize yarayacak?

Pi sayısı ne işimize yarayacak?

Sahi ne işimize yarayacak bu Pi sayısı? Ya da bu tuhaf trigonometri formülleri? Ya da ne bileyim adını sanını belki de bir daha duymayacağımız garip teoremler? Mr. Finch birazdan ne işe yaradığını göstererek, ucu açık bir çek uzatacak. Fakat ben size bu açık çekle neler yapılabileceğine dair birkaç şey göstermek istiyorum.

1857 yılında Altın Gemisi olarak da bilinen SS Central America, içerisindeki yüzlerce yolcusu ve mürettabatıyla kayıplara karıştı. Kasırga sonrası batan bu geminin nerede olduğunu bulmak için büyük bir arayışa girildi. Çünkü gemi şu anki değeriyle 750 milyon dolarlık altın taşıyordu. Fakat geminin enkazı asla bulunamadı. DEVAMI ▷