Az önce Türkiye Uzay Ajansı’nın 10 yıllık 10 hedefiyle ilgili düzenlenen bir toplantıyı izledim. Aslında canlı olarak yayınlayıp yorumlamak da isterdim. Ancak böyle bir etkinliğin yapılacağından bile haberim yoktu, o sırada Birleşik Arap Emirlikleri’nin geçtiğimiz Temmuz ayında gönderdiği “Hope – Umut” isimli uzay aracının Mars yörüngesine girmesini canlı olarak takip ediyordum. Girdi bu arada, BAE Mars’a uzay aracı gönderen 5. Ülke ünvanını resmen kazanmış oldu. O sırada bir izleyicimin attığı mesajla Türkiye’nin de aynı saatlerde uzay parogramıyla ilgili hedeflerini açıkladığını duydum. Bir yandan Mars’a giden araçla ilgili gelişmeleri takip ederken bir yandan da bizim uzay ajansımızın koyduğu hedefleri dinlemeye çalıştım. Tabi evde televizyon yayınlarını alamadığım için YouTube’dan takip etmek durumunda kaldım. Konuyu araştırınca “Gelecek Bilimde” kanalının canlı yayın yaptığını fark ettim. Orada Ayhan Tarakçı, Zafer Emecan ve Burak Çankaya çok güzel bir şekilde konuyu hem açıkladılar hem de yorumladılar. Ben bu kaydı yaparken onların yayını hala devam ediyordu. Konuyu sıcağı sıcağına yaşamak isteyenler onların ayrıntılı yorumlarına da bir göz atabilirler.
Kategori: Teknoloji
Yeni teknolojik araçları erkenden denemeyi seviyorum. Özellikle de sosyal medyayla ilgiliyse… Siz diyorsunuz ya yorumlarda “ilk!” Ben de internet mecralarına mümkün olduğu kadar erken girip, kullanım dinamiklerini anlamaya çalışıyorum. Twitter’da, Facebook’ta, LinkedIn’de, YouTube’da daha ilk kuruldukları aylarda hesap açtım. Bunun en büyük istisnası TikTok’tur herhalde. Hala bir hesabım yok, daha doğrusu var da kendi adımı alamadığım için hala kullanmayı deneyemedim. Öte yandan YouTube’da çok erken hesap açtım ama düzenli içerik üretmeye, hesap açtıktan 8-9 yıl sonra başladım. Önce o mecraları ve hayatımızı nasıl etkileyebileceklerini anlamaya çalıştım. Hoşuma giden yerlerde kaldım, vaktimi ziyan ettiğini düşündüğüm yerlerden uzaklaştım. Her şeyin bir kullanım ömrü var sonuçta.
Bu hafta roket fırlatmaları ve fırlatamamalarıyla tarihe geçen bir hafta oldu. Üstelik sadece uzay tarihine değil, ekonomi ve siyaset tarihine de geçecek çok hareketli gelişmeler yaşandı ve bitmedi. Hala devam ediyor. Dünya adeta kocaman bir iş yerine, devasa bir açık ofise dönüşmüş gibi. Ve bu ofisin küçük kutucuklarında, bilgisayarlarının başında hapsolmuş insanlık bir yandan işini gücünü yapmaya çalışırken bir yandan da kafayı yemeye başladı galiba. Patlamış mısırlarınızı hazırlayın. Her kurumsal yapıda kaçınılmaz olarak gerçekleşen o ofis dedikodularından geliyor. Yan “cubicle”da çalışan bir arkadaş vardı ya. Hani ofisin en zengin 34. çalışanıyken birkaç ayda en zengini haline geldi. Ulan Elon ya, Elon Musk. Bu hafta bir gangstere dönüştü ve görünen o ki bundan epeyce bir keyif alıyor.
Geçenlerde yolda yürürken aklıma meşhur bir konu geldi. Bu konu. Yani “Dünyanın içinden bir tünel kazarak öbür tarafa çıkılabilir mi?” sorusu. Bu konuyla ilgili bir video yapıp yapmamaya karar vermek için yazı tura atayım dedim. Cebimden “bitcoin”imi çıkardım, havaya fırlattım, ama tutamadım. O da doğruca yerdeki mazgallardan birinin boşluğundan aşağıya düştü. Derin bir çukura bir şey düşürdüğünüzde ne yaparsınız? Ne zaman yere düşeceğini anlamak için kulak kabartırsınız değil mi? Ne kadar uzun sürede düşerse o kadar derin bir çukurdur… Ben de aynı şeyi yaptım. Çünkü yürüdüğüm yolun altında dünyanın en uzun tüneli vardı. Bugüne kadar insanların kazdığı en uzun yer altı tüneli New York şehrine su taşıyan 4.1 metre çapındaki “Delaware Aqueduct”ı yani su kemeridir. Uzunluğu tam 137 km. Fakat dikey olarak aşağıya inmiyor. Dünyanın en uzun ilk 5 tünelindeki gibi su taşımak amacıyla yapıldığından toprağın altında yatay olarak ilerliyor. Gerçek dikey derinlik olarak baktığımızda dünyanın en derin yapay çukuru Kola derin sondajıdır. Eğer yazı mı tura mı geleceğini anlamak için fırlattığım para o çukura düşseydi dibine ulaştığında çıkacak sesi işte tam şimdi duyardım. Fırlattıktan 50 saniye sonra. 23 cm çapındaki bu delik Ruslar tarafından bilimsel amaçlarla 1970 yılında kazılmaya başlanmış. Tam 29 yıl sonra 12262 metre derinliğe ulaşınca kazma işlemini durdurmak zorunda kalmışlar. Çünkü o derinlikte sıcaklık beklediklerinin neredeyse iki katına 180 °C’ye ulaşmış. 2000’li yıllarda ondan biraz daha uzun petrol kuyuları açılsa da gerçek derinlik olarak insanlık Kola derin sondajından daha aşağıya inemedi.
Kategoriler
WhatsApp’ı silelim mi?
Size mesajlaşmanın en güvenli yolunu göstereyim mi?
- Bu mesaj 5 saniye içinde kendini imha edecektir.
“Görevimiz Tehlike”deki gibi kendini yok eden mesajlar kullanmak. Tabi kasetler, teypler mi kaldı şimdi herşey dijital. Gözlüklerin içine yerleştirilen çiplerle bile mesajlaşmak mümkün. Doğru. Yine de artık neredeyse insan hakları kadar değerli hale gelen dijital haklarımıza sahip çıkmamız lazım.
- Bu mesaj 5 saniye içinde kendini imha edecektir. Gittiğim yeri söylersem tatil yapmış sayılmam ki.
Tom Cruise’un bu son sözüne dikkat. Çünkü 8 Şubat’ta yürürlüğe gireceği duyurulan WhatsApp’ın gizlilik ilkesi hakkında bize çok güzel bir ipucu veriyor. Büyük tartışma yarattı bu konu. Mesajlarımız okunacak mı? Başkalarıyla paylaşılacak mı diye…
Geçen yıla dans eden robotlarla veda etmiştik. Bu yıla ilk önemli yapay zeka gelişmesiyle başlayalım. Hani sadece yazı, makale, hikaye değil, şiir bile yazabilen bir GPT-3 vardı ya… Bazı metinleri öylesine ustalıkla yazıyordu ki bize bunların bir insan tarafından yazılmadığı söylendiğinde inanmakta güçlük çekiyorduk. İşte onu geliştiren Open AI bu kez de resim yapabilen başka bir dil modeli geliştirdi. Sadece resim de değil, tasarım yapabilen, çizimler, taslaklar oluşturabilen, hatta hiç çekilmemiş fotoğraflar üretebilen yepyeni bir yapay zeka modeli bu. DALL-E.