Matrix. Siberuzay. Siberpunk.
Bilimkurgu yoluyla felsefe yapmak deyince akla ilk gelen isimlerden biridir: William Gibson. Çünkü az önce saydığım kelimeleri ilk kez o kullanmıştır yazdığı romanlarda. BladeRunner gibi Matrix gibi bilimkurgu filmlerinin yolunu açmıştır bir anlamda.
İşte 2014’te yazdığı son roman serisinden ilki “The Peripheral” da belli ki yeni bir dalgayı tetikledi. Çünkü bundan aynı isimle uyarlanan oldukça başarılı bir bilimkurgu dizisi başladı.
Bu film yeni Matrix mi?
Neden?
Bu soruyu en son ne zaman sordunuz?
Ben bu filmi izlemeye başlamadan hemen önce sormuştum mesela. Neden?
Dünyada bu kadar “önemli” şeyler varken ben başka bir şey yapmak yerine neden film izliyorum? Neden başka bir filmi değil de bu filmi izliyorum? Ve neden bu filmin adını “Matrix” gibi kolay hatırlanan tek bir kelime koymak yerine bir cümle yazmışlar?
Everything Everywhere All at Once. Her Şey Her Yerde Aynı Anda.
Belki de Hollywood gibi bir stüdyo sistemi yerine bağımsız sinemacıların bu filmi yapmış olmasından?.. Bu küçük farklılık ve oldukça mütevazi sayılabilecek bütçesi dışında, pek çok açıdan Matrix’le kıyaslanıyor bu film. Watchowsky’ler yerine bu kez yönetmen koltuğunda kendilerine ilk isimleri aynı olduğu için “Daniels” diyen ama yine de iki kişi var. Matrix’teki gibi havalı Kung Fu sahneleri yüzeysel izleyiciyi oyalamak için bire bir. Görünenin ardındaysa elbette görünmeyen Matrix gibi başka bir şey var. Hatta başka şeyler. Multiverse. Birden çok evrende geçiyor bu film.
Gerçek nedir?
Bir şeyin gerçek olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?
Binlerce yıldır bunların yanıtını arıyoruz. Bu arayışın bugüne kadarki en iyi öykülerinden biri “The Matrix” filminde anlatıldı.
The Matrix, bugüne kadar yapılmış en iyi filmlerden biri. İzleyenler açılış sahnesinin o ikonik görüntülerini gayet iyi hatırlayacaktır. Ancak size gösterdiğim görüntüler 1999 yılında çekilen o filmden değildi. 2021 yılında o görüntülere bakılarak tümüyle bilgisayar ortamında üretilmiş yeni görüntülerdi.
Geçenlerde kitaplarımı karıştırırken şöyle bir cümleye rast geldim ve resmen irkildim. Diyor ki:
83 milyar nörona ve trilyonlarca bağlantıya sahip olan insan beyni evrendeki en karmaşık sistemdir.
Evrendeki en karmaşık sistem! Bu sonuca varan bir insanın beyni. Bunu okuyan ve şimdi izleyip anlamaya çalışan da bir insan beyni. Hepimiz evrenin en karmaşık sistemini kullanıyoruz tam şu anda.
Bu kitapta 83 milyar nöron yazıyor ama yapılan araştırmalar bu sayının 100 milyar civarına kadar çıktığını gösteriyor. İçinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisi’ndeki yıldız sayısı kadar nöron var beynimizde ve bunlar tıpkı bir ağ gibi birbirine bağlanmış durumda.
Şimdi birlikte “denemeler” yapacağız. Bu denemelere geçenlerde okuduğum bir kitap ilham verdi. Tam 444 yıl önce yazılmaya başlanmış bu kitabın içinde öyle cümleler var ki sanki bugünler için; sanki benim için, sizin için yazılmış gibi. Bu cümlelerin içinden 4 tavsiye seçtim, onları paylaşmak istiyorum. 444 yıllık 4 tavsiye…
Eminim siz de bu kitabın adını defalarca duymuş ve belki de okumuşsunuzdur. Ama biz başlangıçta kitabın adına ya da yazarına değil onun söylediklerine odaklanacağız.
Dünyadaki en zeki insanlar şu anda neyi düşünüyorlardır sizce? (Elmaya bakarak) bence evreni. Tam şu anda onun sırlarını anlamaya çalıştıklarına eminim. İnsanlık tarihi boyunca bu hep böyle olmuştur. En parlak beyinler, felsefeciler, fizikçiler, matematikçiler, düşünürler en çok bu konuya kafa yormuş ve kendilerince bir cevap vermeye çalışmıştır. Bugün sizlere insanlık tarihi boyunca evren nasıl anlaşılmış 15 farklı modelle anlatmaya çalışacağım. En sonunda da kendimce bir saptama yapmaya çalışacağım. Hem de elmalaştıra… şey… görselleştirerek.