Yaşadığımız evrendeki en tuhaf fenomenlerden biri kuantum dolanıklık. O kadar garip ki Einstein bu fenomene “ürpertici” diyor. Atomun kuantum kuramını geliştiren Bohr ise onunla aynı fikirde değil. 20. Yüzyılda başlayan bu görüş ayrılığında bir taraf giderek daha haklı bir konuma geldi ve 2022 Nobel Fizik ödülü de işte bu konuda çalışmalar yapan ve kimin daha haklı olduğunu deneylerle gösteren 3 bilim insanına verildi.
Peki nedir bu kuantum dolanıklık?
Diyelim ki bu eldivenlerden birini Kopenhag’da yaşayan Niels Bohr’a gönderdik. Diğerini de Princeton’da yaşayan Albert Einstein’a… İçinde eldiven olan paketler ikisine de aynı anda ulaştı. İkisi de dünyanın en akıllı bilim insanlarından olmasına rağmen o paketi açmadan içinde eldivenin hangi tekinin olduğunu bilemez öyle değil mi? Kendisine eldivenin sağ teki de gelmiş olabilir, sol teki de. %50 ihtimal var. Ama paketi açtığı anda hangi tekinin kendisine gönderildiğini artık %100 olarak bilir. Çünkü gözlem yaptı, paketin içindekini gördü.
