Mars Ingenuity helikopterinde geçen hafta yapılması duyurulan ilk uçuşundan iki gün önce önemli bir problem tespit edildi. Yer denemelerinde motorların uçuş hızına geçiş aşamasında gerçekleşen zamanlamayla ilgili bu problem için iki ayrı olası çözüm senaryosu hazırlandı. Bunlardan iyi olan senaryoda bile uçuş aşamasına geçiş %85 oranında başarılı oluyordu. Ancak en azından %15’lik başarısızlık ihtimalinde helikoptere bir zarar gelmediği için yeniden deneme ihtimali kalıyordu. İşte bu yeni senaryoya uygun kod güncellemesi Mars’taki araca gönderildi -bir çeşit firmware update yapıldı- ve yer testlerinde tam hıza erişildi.
Kategori: Uzay
Bir hayal kurmanızı istiyorum. Şimdi değil de 1903 yılında yaşadığınızı farz edin. O güne kadar kuşlar dışında hiçbir canlı kendi gücüyle yerçekimine karşı koyamamış. Kanat takıp uçmayı deneyenler olmuş tabi ama harici bir güçle bunu başarmak kolay değil. O günlerde insanların en büyük ideallerinden biri buymuş: göklere ulaşmak… Göklerde dolaşmak…
Dünyanın farklı yerlerinde farklı denemeler yapılırken 17 Aralık 1903 saat 10:35’te bu denemelerden birine ait şu fotoğraf çekilmiş. Çok önemli bir fotoğraf bu. Çünkü insanlık tarihinde ilk kez havadan ağır bir makinenin, kendi gücüyle, üzerinde bir insanla beraber, yerden havalandığını, hızını azaltmadan, kontrollü bir şekilde uçurulduğunu belgeliyor. Bisiklet ustası iki kardeşin geliştirdiği Wright Flyer adlı bu uçağın uçtuğu o sahilde olduğunuzu hayal edin. Bu fotoğrafın çekilmesinden sadece 10 yıl sonra yolcu taşımaya başlayan ilk uçakların ortaya çıkacağı, 20 yıl sonra Türk Hava Kurumu’nun kurulacağı, 40 yıl sonra gökyüzünde hemen herkesin uçmaya başlayacağı hiç aklınıza gelir miydi?
.jpg){kind=link}
Dünyanın en çok izlenen filmlerinden biri Avatar’da cennet gibi bir gezegen Pandora’da adı “Hell’s Gate” yani Cehennem Kapısı olan bir maden işletmesi açan RDA isimli bir mega şirket vardır. Mega olduğu kadar da acımasızdır bu şirket. Gezegenin ekolojisini mahvetmez sadece, yerli Navi’ler de şirket politikaları yüzünden yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Peki neden?
“Çünkü bu küçük gri taşın kilosunun değeri 20 milyon dolar ediyor!”
Her şey Portekizli denizcilerin Batı Afrika’nın daha uzak limanlarından fil dişi ve tropik meyveler gibi egzotik ürünleri getirmek istemesiyle başladı. Her seferinde daha uzak limanlara gitmek istiyorlardı ki, daha önce kimsenin bilmediği bu limanlardan ucuz, farklı zenginliklerle dönüp Avrupa’da satabilsinler. Ama Atlas Okyanusu, okyanus bu, Akdeniz gibi değil. Dev dalgalar, ölümcül tropik fırtınalar bilindik yöntemlerle yapılmış teknelerin daha uzak limanlara gidip de sağ salim gelmesine izin vermiyordu. Ama bu denizcilerin vazgeçmeye de niyeti yoktu. Sonuçta ekmek aslanın ağzında, denizciler arasındaki rekabet kızıştıkça kızışıyor. Bu sebeple her geçen gün okyanusa ve daha uzun deniz yolculuklarına dayanabilen gemiler inşa edildi. Böyle böyle sonunda, Afrika’nın güneydeki en uç noktasını aşan bu denizciler, Hint Okyanusu yollarıyla ta Hindistan’a hatta Filipinler’e kadar ulaştılar. İspanyol denizci Ruy Lopez de Villalobos İspanya Kralı II.Filip ve Asturias Prensini onurlandırmak için bu adalara Las Islas Filipinas adını verdi. Düşünün; “Portekiz neresi Filipinler neresi.” Okyanus aşabilen teknelerin yapılması, o güne kadar gözlerden uzak kalabilmiş dev kara parçalarının, dev gibi iki kıtanın daha keşfedilmesine sebep oldu. İşte o zamanlar, bütün bunlar olurken, dünya tıpkı bugünlerde olduğu gibi büyük bir değişimin eşiğindeydi.
Başka bir gezegenden gelen en net görüntüler ve ilk ses! …ve paraşütteki gizli mesaj 🙂
5 gün önce milyonlarca kişi nefesimizi tutup Mars’a iniş yapan “Perseverance rover”ını yani bugüne kadar başka bir gezegene gönderilen en büyük, en gelişmiş rover’ı izledik. Aslında onun 472 milyon km uzaktan gönderdiği sinyalleri dinledik ve sağ salim ulaştığı bilgisini aldık. Ona “perseverance” demeyeceğim artık samimiyetimiz arrtı kısaca “Percy” demekle yetineceğim, Mars’a iner inmez bize çok düşük çözünürlüklü resimler göndermeye başladı. Aradan geçen bu 5 Mars günü içerisinde gönderdiği 23 kamerayla kaydettiği resimlerin sayısı 5000’e yaklaştı. Buraya kadar hemen her şey beklediğimiz gibi. Daha önce de gönderilen araçlarla aynı şekilde iletişim kuruldu, onlar da fotoğraf çekip gönderdiler. Ama bu kez gönderilenler o kadar net ki projede çalışan mühendisler bile gözlerine inanamıyor. Şimdi önce bugüne kadar başka bir gezegenden gelen bu en net görüntüleri izleyeceğiz, ilk kez bir gezegende kaydedilen sese kulak vereceğiz ve en önemlisi bu konuda merak ettiğimiz sorulara cevap arayacağız.
Dünyada yapayalnız, tek başına kalmak… nasıl bir şey olurdu acaba? Bununla ilgili bir çok dizi/film çekildi. En komiklerinden biri de “The Last Man on Earth – Dünyadaki son adam.” Her zamanki gibi bir şeyler oluyor, dünyanın ayarlarını kurcalıyoruz ve bir şekilde yeryüzündeki insanların tamamı yok oluyor bu dizide. Bir kişi hariç. O kişinin post-apokaliptik bir dünyadaki yaşam mücadelesini anlatıyor işte bu hikaye. Bu kez korkunç değil de komik bir üslupla… Gelişmiş bir medeniyet, içinde insanlar kalmazsa ne işe yarar ki? Boş sokaklarda tek başına bowling oynayıp arabalara delik açmaktan başka ne yapabilirsiniz?
Az önce Türkiye Uzay Ajansı’nın 10 yıllık 10 hedefiyle ilgili düzenlenen bir toplantıyı izledim. Aslında canlı olarak yayınlayıp yorumlamak da isterdim. Ancak böyle bir etkinliğin yapılacağından bile haberim yoktu, o sırada Birleşik Arap Emirlikleri’nin geçtiğimiz Temmuz ayında gönderdiği “Hope – Umut” isimli uzay aracının Mars yörüngesine girmesini canlı olarak takip ediyordum. Girdi bu arada, BAE Mars’a uzay aracı gönderen 5. Ülke ünvanını resmen kazanmış oldu. O sırada bir izleyicimin attığı mesajla Türkiye’nin de aynı saatlerde uzay parogramıyla ilgili hedeflerini açıkladığını duydum. Bir yandan Mars’a giden araçla ilgili gelişmeleri takip ederken bir yandan da bizim uzay ajansımızın koyduğu hedefleri dinlemeye çalıştım. Tabi evde televizyon yayınlarını alamadığım için YouTube’dan takip etmek durumunda kaldım. Konuyu araştırınca “Gelecek Bilimde” kanalının canlı yayın yaptığını fark ettim. Orada Ayhan Tarakçı, Zafer Emecan ve Burak Çankaya çok güzel bir şekilde konuyu hem açıkladılar hem de yorumladılar. Ben bu kaydı yaparken onların yayını hala devam ediyordu. Konuyu sıcağı sıcağına yaşamak isteyenler onların ayrıntılı yorumlarına da bir göz atabilirler.