Hatırlarsanız, geçtiğimiz aylarda Güneş Sistemimize giren gizemli bir misafirden bahsetmiştik. 3I/Atlas’tan. Kendisi Güneş Sisteminin dışındaki boşluktan, çok uzaklardan çıkıp gelen, Oumuamua ve Borisov’dan sonra keşfedilen üçüncü yıldızlararası ziyaretçimiz. O videoyu bitirirken ‘Henüz çok az şey biliyoruz, asıl veriler yakında gelecek’ demiştim. İşte o gün geldi. NASA, geçtiğimiz Çarşamba günü kameraların karşısına geçti ve aylardır beklenen o kritik basın toplantısını nihayet yaptı. Bilim dünyasının gözü kulağı bu açıklamadaydı çünkü ellerinde James Webb’den, Hubble’dan ve hatta Mars yörüngesindeki araçlardan gelen taptaze veriler ve en son çekilen fotoğraflar vardı. Peki, ne buldular? Bu cisim gerçekten sadece sıradan bir kaya parçası mı, yoksa bize evrenin başka bir köşesinden haberler getiren, Güneş’ten bile yaşlı bir zaman kapsülü mü? Bazıları bunun bir uzay gemisi olabileceğini hala iddia etmeye devam ederken toplantıda verilen cevaplar, üzerinde konuşmaya değer. Ama çekilen son fotoğraflarda şöyle bir şey görmeyi beklemeyin. İyi de neden beklemeyelim? Adamların elindeki son teknoloji kameralar varken bulanık beyaz noktalar görmekten bıkmadık mı? Şimdi gelin, önce sakin olalım, kendimize bir kahve yapalım, çekirdeklerden birini ayıralım, lazım olacak ve NASA’nın açıkladığı o raporun satır aralarına, paylaştığı ilk görüntülere birlikte yakından bir bakalım.
Kategori: Bilim
“Uzaydaki daha yüksek bir zekâdan
ne olmayı hedefleyebileceğimizi öğrenmeye çalışıyorum.”
Temmuz 2025’in ilk günü, Şili’nin Rio Hurtado vadisinde bir teleskop rutin gece taramasını yaparken garip bir şey fark etti. Gökyüzünde hızla hareket eden bir nokta vardı. Rotasına ve hızına bakarak hemen bazı hesaplamalar yaptılar. Ve çok sıradışı bir şey buldular: bu nesne Güneş sistemimize ait değildi. Başka bir yıldız sisteminden geliyordu ve şu anda tam da bizim yakınlarımızdan geçiyor. Mars’la Dünya yörüngelerinin arasından, 270 milyon km kadar uzağımızdan. 30 Ekim’de de Güneş’e en yakın noktaya ulaşacak ama o kadar hızlı gidiyor ki Güneş’in bile çekim etkisinden kurtulup yoluna devam edecek, diye umuyoruz.
Kategoriler
Kuantum Tünelleme
Bugün size tam yüz yıl önce başlayan çok ilginç bir olayın en son bu hafta Nobel ödülüne nasıl dönüştüğünü anlatacağım. 7 Ekim 2025’te Stokholm’de bu yılın Fizik Nobel Ödülünün, üç bilim insanına, John Clarke, Michel Devoret ve John Martinis’e verildiği açıklandı. 1.2 milyon dolar tutarındaki ödülü aralarında paylaşacaklar.
Peki neden bilim dünyasının bu en prestijli ödüllerinden birini almaya hak kazandılar? Çünkü bu üçlü 1980’lerin ortasında o zamanlar için imkânsız görünen bir şeyi başardı. Hani “Kuantum” deyince aklımıza gelen o tuhaf, o “sadece atom ölçeğinde geçerli” denen ilginç özellikler var ya, hani sezgilerimize aykırı filan diyoruz ama yine de oluyor. İşte kuantum dünyasının o ilginç özelliklerini elimizde tutabileceğimiz kadar büyük bir sistemde gösterdiler. Süperiletken bir elektrik devresinde, milyarlarca elektron sanki tek bir parçaymış gibi davrandı ve kuantum tünellemesi yaptı. Bu kuantum tünellemesi denen şey acaip ilginç bir konu ve ona geleceğiz az sonra. Şimdilik duvara çarpan bir topun, duvarda hiçbir delik açmadan öbür tarafında belirdiğini hayal etmekle yetinin. Dedim ya sezgilerimize aykırı diye.
Kategoriler
Evrenin en gizemli sayısı
Yeni telefonlar artık sıkıcı demiştim ya. Beni hala heyecanlandıran bir şey var. Şu olay.
Tık.
Duyuyor musunuz sesi?
Tık!
Mıknatısın yapışma sesi. Bu basit hareket, bilim insanlarının yüz yıldır çözmeye çalıştığı çok büyük bir gizemle bağlantılı.
Evet şu anda elimde tuttuğun veya sizin elinizde tuttuğunuz sıradan görünen herhangi bir telefon aslında evrenin en derin sırlarından birini barındırıyor içinde.
Bir sayıyı. Üstelik sadece telefonlarda değil evrenin hemen her yerinde görüyoruz bu sayıyı. Bu öyle bir sayı ki çok sıradan ve çok önemsiz gibi görünüyor ama onu bir teorik fizikçiye gösterirseniz titremeye başlıyor. Yani heyecandan.
Burası Neretva Vadisi. 3,5 milyar yıl önce Mars’ta bu bölgede gürül gürül bir nehir akıyordu. 3,5 milyar yıl sonra Dünya adlı bir gezegenden oraya gönderilen bu robot ilginç bir taşla karşılaştı. Bu taşın üzerinde tıpkı Dünya’dakilere benzer izler vardı. Perseverance’ın bu bulgusu, Mars’ta yaşam keşfine şimdiye kadar en çok yaklaştığımız an. Kızıl Gezegen’de olası bir biyoimzanın tanımlanması çığır açıcı bir keşif ve bu Mars’ı anlamamızda büyük bir ilerleme sağlayacak.
3D yazıcının masamdaki böyle küçük heykelleri, arabaları filan yapmaktan ibaret olmadığını ilk kez bir roketin gövdesine bakarken anladım.
Şu anda izlemekte olduğunuz görüntü 3 boyutlu yazıcıyla basılan bir roket gövdesi. Relativity Space uzay şirketi tarafından büyük oranda 3B yazıcıyla basılan Terran-1 roketi 2023’te uzaya ulaştı; yörüngeye çıkamadı, doğru. Ama o gün bir “çıktı”nın bir “baskı”nın ateşe ve basınca dayanabildiğini tüm dünyaya gösterdi.