Aynı anda kaç işe birden odaklanabilirsiniz? Konsantrasyonun önemi

Aynı anda kaç işi birden odaklanabilirsiniz? İki, üç, beş, yedi? Ne kadar çok iş yapabilirseniz o kadar yetenekli olduğunuzu sanıyorsunuz değil mi? Ama asıl yetenek bu sayıyı bire indirmeyi başarabilmek.

Şu anda beni izlerken aynı anda başka bir şey yapıyor musunuz? Cevabınız “evet”se sizinle bir oyun oynayacağız. Eğer 5 dakika boyunca başka hiç bir şeyle ilgilenmeden tüm konsantrasyonunuzla bu videoyu izlemeyi başarırsanız, yani bu süre boyunca sadece bir iş yaparsanız size bütün yeteneklerin temelini vaat ediyorum. 5 dakika boyunca başka bir şeyle ilgilenmek yok. Gözüm üstünüzde, ona göre…

Şu anda tam beyninize bakıyorum. Bakıyorum da çok meşgul. Aynı anda 40 tilki dolaşıyor, hiçbirinin kuyruğu birbirine değmiyor. Bunun bilgisayar dünyasındaki karşılığı ne biliyor musunuz? “Multitasking” yani aynı anda birden çok şeyi yapmak. Bilgisayarlar bu işi çok güzel başarıyor. Hatta cebimizdeki minik bilgisayarlar -cep telefonları- İsviçre çakısı gibi ve sizi de öyle olmaya zorluyor.

Ben de aynı anda pek çok şey yaparım demeyin. Çünkü sizin beyniniz bir bilgisayar değil. Ayrıca aynı anda birden çok şeyi yapabildiğini iddia etmek yani “multitasking yeteneği” insanlar için bir illüzyon. Bunu ben değil MIT’de nörobilim alanında çalışan profesör Earl Miller söylüyor. “İnsanlar aynı anda birden çok şeyi yapmaya çalıştıklarında aslında bunu yapamazlar. Onun yerine bir işten diğerine geçmeye başlarlar. Bu hızlı geçişlerin de bir bedeli vardır.” diyor profesör.

Yani bizler topları havada tutup onları sürekli çevirmeye çalışan bir jonglörden çok tabak çeviren bir hokkabaza benziyoruz. Bir işten diğerine deli gibi koşturup duruyoruz. Önümüzde tek bir tabak olmadığı için konsantrasyonumuz da sürekli bozuluyor. Oturayım da biraz çalışayım bari. Dur bakayım yeni email mi gelmiş? Yok ya “Game of Thrones”un yeni bölümü çıkmış, açayım da bir yandan onu izleyeyim. Instagram için fotoğrafını da çekip paylaşayım. Whatsup’tan mesaj geldi! Kaç dakikadır snapchat kullanmadım, nasıl bir snap atsam? Ay koyduğum fotoğrafı kaç kişi beğendi acaba? Aaa ben çalışmak için oturmuştum da ne üstünde çalışıyordum ya?

Aynı anda bir sürü tabak çevirirsen “Diğer tabaklar dönmeye devam ediyor mu? Hangisi önce düşüp kırılacak?” diye düşünmekten asıl işine nasıl konsantre olacaksın?

Aynı anda birden çok şeyi yapma çabası basit bir problem olarak görünebilir. Ama Londra Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre bunun da ötesinde sonuçları var. IQ’nuzu düşürebilir. Bu araştırmaya göre mesela bir toplantı esnasında cep telefonuyla mesajlaşan birinin o andaki IQ’su 8 yaşındaki bir çocuğun seviyesine kadar gerileyebiliyor.

Birden çok iş yaparken hiç birini tam olarak yapamadığın için sürekli meşgul gözüküp aslında hiç bir şey yapamıyorsun. Oysa her seferinde tek bir işe odaklansan, öyle ya da böyle o işi bitirirsin ve bir işi bitirmenin mutluluğunu yaşarsın.

Şunu kabul edelim. Bizler sınırları olan zayıf yaratıklarız. Vaktimizin de beynimizin de sınırları var. İki saniyede bir değişen şu resme bakarken pek çoğumuzun beyni aynı görseli gördüğünü zannediyor. Hiç bir değişiklik fark etmiyor. Ya da bir kağıda önce yazı yazıp sonra rakamları dizebiliyor ama bu iki işi aynı anda yapmaya çalışınca hem işin toplam süresi uzuyor hem de hatalar artıyor.

“The Myth of Multitasking” kitabının yazarı Dave Crenshaw bunu bir maliyet olarak görüyor, sürekli odak değiştirmenin maliyeti. Bize pahalıya patlıyor. Oysa sınırlarımızı kabullenmeliyiz. Günde 24 saat var. Haftada 7 gün.

Evet, beyinlerimiz her zamankinden daha meşgul. Sürekli bir bilgi bombardımanı altındayız. Üstelik her zamankinden daha çok şey yapmak zorundayız. Ama sırayla. Tek tek. Konsantre olmalıyız. Beyinlerimizi bu dijital bölünmüşlükten kurtarmalıyız. Bazı şeylere “hayır” demeyi bilmeliyiz. Lazer gibi odaklanabilmeliyiz.

5 dakikadır burada mısınız? Başka hiç bir şeyle ilgilenmedik değil mi? O zaman başardınız, tebrikler.

“Başarılı bir savaşçı aslında ortalama bir adamdır.” diyor Bruce Lee. “Sadece lazer gibi odaklanabilme gücüne sahiptir” diye ekliyor. “Konsantrasyon, bütün üstün yeteneklerin temelidir.” Eğer konsantrasyon yeteneğine sahip olmayı başarırsanız, diğer yetenekleri kazanmak çok daha kolay olacaktır. Bir işi yaparken diğer her şeyi unutun. Daha önce bahsettiğim “tek mi çift mi yöntemi”nde olduğu gibi. Odaklanın. O işi yapmaya, iyi yapmaya odaklanın. İşin sonucu o kadar önemli değil. Başarmak ya da başarmamak. Başkalarının ne diyeceği. Bunları bir kenara bırakın ve sadece odaklanın ki “hayatınızın fotoğrafı” net çıksın.